Historia szkoły
Historia powstania Jedynki
Takie były jej początki
W pomieszczeniach dawnego kolegium jezuickiego przy ulicy Gosławickiej 22 (obecnie J. E. Osmańczyka) utworzono w 1801 r. gimnazjum niemieckie. Zachował się akt fundacyjny z 1639 r. napisany w języku polskim, w którym hrabina Felicja ze Żmigrodu daruje ojcom jezuitom posiadłość ziemską. I tak w 1668 r. jezuici dokonali otworzenia szkoły średniej. W starym zamku “na Górce” przystosowano pomieszczenia, w których uczono do 1831 r. Z czasem wybudowano nowy gmach gdzie mieściło się 7 klas, aula i mieszkanie dla woźnego.
Niestety z biegiem lat budynek stawał się coraz ciaśniejszy i w 1859 r. na ruinach starego zamku wybudowano dwukondygnacyjny gmach, w 1910 nadbudowano drugie piętro, a w latach 1936- 1937 dobudowano boczne skrzydło. W zachowanym łacińskim katalogu uczniów, których liczba wynosiła 190 osób można spotkać polskie nazwiska takie jak: Józef Cebula, Stefan Lipka, czy Jan Sojka. Wśród profesorów i rektorów również przeważały nazwiska polskie. Sława opolskiego kolegium sięgała daleko poza Śląsk. W II p. XIX w. gimnazjum opolskie stało się szkołą elitarną. Za naukę pobierano wysokie opłaty pieniężne, dlatego uczniami byli przede wszystkim synowie miejscowych urzędników pruskich i bogatych Niemców.
Początek XX w. przyniósł wzmożony ruch narodowy, tworzyły się nielegalne organizacje młodzieżowe, które wychowały wielu działaczy pracujących na Śląsku Opolskim w okresie międzywojennym. Podtrzymywano polskie tradycje w tej niemieckiej szkole, chociaż nie było to łatwe. W gimnazjum, bowiem nie wolno było mówić po polsku, groziły za to sankcje włącznie z usunięciem ze szkoły. W czasie ostatniej wojny wielu absolwentów opolskiego gimnazjum podzieliło los Polaków Powstanie I Państwowego Liceum im. M. Kopernika w Opolu (skrót historii autorstwa mgr St. Brodko).
16 maja 1945 r. rozpoczęło swą działalność I Państwowe Gimnazjum i Liceum Męskie w Opolu, którego pierwszym dyrektorem został mgr Franciszek Petela. Szybko zaczęli się zgłaszać do pracy pierwsi nauczyciele: Jan Szczygielski (język polski) Edmund Kozik (historia), potem dołączyli: Gustawa Maślankiewicz, ks. Edward Studziński, Edward Sygnatowicz, Aleksander Justyna, Antoni Kmicikiewicz, Łazarz Brandt, Feliks Konieczyński, Maria Renau, Tadeusz Szewczyk. Zgłosiło się 72 uczniów, w tym 40 miejscowego pochodzenia.
31 sierpnia 1948 r. mocą decyzji władz oświatowych I Gimnazjum i Liceum im. M. Kopernika zostało przeniesione do odnowionego budynku przy placu Staszica 1 (wówczas ul. Le Ronda, obecnie budynek Uniwersytetu Opolskiego). Dyrektorem w zreformowanej szkole został nauczyciel historii – Łazarz Brandt. Sprawował tę funkcję dwa lata. Na jego miejsce powołano nauczyciela matematyki Witolda Schmidta, który piastował to stanowisko do 1950 r. Czwartym z rzędu dyrektorem został nauczyciel wychowania muzycznego – Edward Sygnatowicz.
Na mocy zarządzenia najwyższych władz oświatowych w roku szkolnym 1951/1952 doszło do przemianowania naszego zakładu na koedukacyjną szkołę, która przyjęła nazwę: Szkoła Podstawowa i Liceum Ogólnokształcące TPD Nr 11. Wraz z reformą zniknęło w nazwie szkoły imię patrona Mikołaja Kopernika. Sytuacja ta trwała do 1956 r., wtedy to na wniosek mgr Antoniego Kmicikiewicza, Rada Pedagogiczna w dniu 15 grudnia 1956 r. podjęła uchwałę o przywrócenie szkole imię genialnego astronoma polskiego. W roku szkolnym 1954/1955, po czteroletniej kadencji odszedł dyrektor Edward Sygnatowicz, po nim funkcję objął mgr Piotr Grochmalicki i pełnił ją przez kolejne 2 lata. Szóstym z rzędu dyrektorem został młody energiczny nauczyciel fizyki – Kazimierz Pawliszyn.
Od 1956 r. liceum zostało szkołą ćwiczeń dla przeniesionej z Wrocławia do Opola Wyższej Szkoły Pedagogicznej. Zaowocowało to licznymi kontaktami z opolską uczelnią i miało znaczny wpływ na doskonalenie nowoczesnych metod i form nauczania. 1960 r. – to kolejna reforma w szkolnictwie i w związku z tym w miejsce 11- letniej szkoły ogólnokształcącej stopnia podstawowego i licealnego powstało Liceum Ogólnokształcące im, Mikołaja Kopernika . W tym też roku naszą szkołę włączono w poczet stowarzyszonych w UNESCO jako jedną spośród 36 w Polsce i jedyną na Śląsku Opolskim. Po 10 – letniej kadencji w 1966 r. dotychczasowy dyrektor odchodzi do pracy w ZNP. Na wniosek następnego dyrektora mgr Sławomira Pilcha, Rada Pedagogiczna postanowiła ustanowić 19 lutego Dniem Patrona Szkoły. W związku z tym wprowadzono nowy wzór tarczy szkolnej, na której znalazły się łacińskie inicjały NC imienia i nazwiska patrona.
Przeniesienie szkoły do nowego budynku przy ul. Miczurina (obecnie Licealna) dokonuje już nowy dyrektor Włodzimierz Malec – nauczyciel matematyki. Jest rok 1970. Było to trzecie lokum naszej szkoły, lecz tym razem specjalnie dla niej wybudowane. W roku szkolnym 1971/1972 w murach szkoły uczyło się aż 695 uczniów, a kadra nauczycielska liczyła 60 osób. Po odejściu dyrektora W. Malca w 1975 r. stanowisko przejmuje nauczyciel fizyki – Zdzisław Woźniak, niestety na skutek choroby – dwa lata później składa rezygnację. W 1977 r. na czele szkoły staje mgr Tadeusz Łukowski – nauczyciel biologii. Za jego kadencji nastąpiła wzmożona działalność wychowawcza i dydaktyczna w ramach zajęć pozalekcyjnych. Wystarczy wymienić nazwy licznych kół zainteresowań: -Koło Polonistyczne w ramach którego działało Koło Żywego Słowa (opieka: mgr H. Cięciel i mgr J. Konieczna) – Szkolny Teatr Naturalistyczny “STAN” (opieka: mgr K. Oktawiec) – Kabarecik Satyryczny (opieka mgr K. Cieszyńska) – Koło Historyczne (opieka dr E. Mendel) – Koło Śląskoznawcze (opieka: mgr S. Brodko) – Koło Biologiczne (opieka mgr H. Subocz i mgr T. Łukowski) – Koło Chemiczne (opieka: mgr E. Kryszczyszyn, mgr J. Chomiczewski) – Koło Fizyczne (opieka: mgr Jeleńska, mgr St. Pietrzak, mgr J. Tomaszewska) – Koło Plastyczne (opieka mgr L. Jakubaszek).
Możliwość poszerzenia swoich umiejętności w zajęciach pozalekcyjnych zaowocowało wielką ilością uczniów – olimpijczyków. Bardzo ważnym momentem było utworzenie klasy dla uczniów wykazujących szczególne uzdolnienia matematyczne. Pieczę naukową nad tą klasą sprawowała Katedra Podstaw Matematyki opolskiego WSP. W ramach współpracy z uczelnią do dziś zajęcia prowadzą: dr Jan Kowolik i dr Wiesław Szwiec. Również w tym czasie, kiedy dyrektorem liceum był Tadeusz Łukowski rozpoczęły się wymiany uczniów z Liceum A. Cournot w Gray we Francji a także nawiązano współpracę z niemiecką szkołą Karl Ziegler – Schule w Mulheim a./Ruhr. W latach 70 -tych prężnie działało harcerstwo, a organem Harcerskiej Służby Informacyjnej było pismo “Ogólniaczek”. W latach 80-tych powstał teatr “Miracidium” prowadzony przez mgr J. Jakubowską, który przyniósł szkole wiele zaszczytów i sławy.
Te najpiękniejsze karty naszego liceum zapisano przez 14 lat piastowania stanowiska dyrektora przez mgr T. Łukowskiego, który był dobrym duchem dla wszelkich mądrych poczynań. Czynił wiele, aby szkoła osiągała jak najlepsze wyniki w każdej dziedzinie i aby mówiono o niej z należnym szacunkiem. Z żalem przyjęto jego decyzję o przejściu na emeryturę. Należy on do najdłużej, obok mgr H. Cięciel, uczących bez przerwy nauczycieli w naszej szkole. W 1991 r. na stanowisku dyrektora stanął nauczyciel chemii-mgr Chomiczewski, ale piastował je tylko dwa lata. Rozpisany przez administrację oświatową i Zarząd Miasta konkurs wygrywa nauczycielka historii i długoletnia wicedyrektorka mgr B. Żołyńska-Jastrząb tym samym zostaje pierwszą kobietą dyrektorem liceum.
Na podstawie opracowań mgr S. Brodko – skrótów dokonała mgr Jolanta Jakubowska.
Kolejne lata, kolejne sukcesy
W 1997 roku lipcowa powódź 100-lecia niemal doszczętnie zniszczyła szkołę. Zdjęcia, które można obejrzeć w korytarzu szkoły nawet w najmniejszym stopniu nie oddadzą tego co przeszliśmy: zdumienie, strach, obawa. W tych trudnych dniach okazało się jednak, że na przyjaciół w biedzie zawsze można liczyć. Lista instytucji i osób, które pomogły szkole jest długa. Mimo problemów związanych z usuwaniem skutków powodzi życie szkolne musiało toczyć się dalej. Lekcje, klasówki, powtórki, choć czasem w obcej szkole albo i mieście odbywały się nadal. Nie zawieszono również konkursów i olimpiad; do nich też trzeba było się przygotowywać. A oto najważniejsze (choć nie wszystkie, bo nie sposób ich tu wymienić) osiągnięcia szkoły w ostatnich 10 latach: język polski – Magdalena Górnicka zdobyła tytuł finalistki Olimpiady Literatury i Języka Polskiego; w konkursie Europa w szkole – corocznie laureaci szczebla centralnego, którzy oprócz satysfakcji wygrywali pobyty w wielu miejscowościach europejskich (Niemczech, Francji, Hiszpanii, na Węgrzech, Holandii); szkolny klub europejski – wyróżnienie wyjazdem na międzynarodowe spotkanie młodzieży w Neuruppin. Młodzież naszego liceum dwukrotnie odwiedziła siedzibę Rady Europy w Strasburgu, a także miała okazję zwiedzić europejską siedzibę ONZ w Genewie. Bardzo aktywnie uczestniczyli członkowie Klubu Europejskiego w uroczystościach związanych z wstąpieniem Polski do Unii. We wrześniu 2005 roku trójka uczniów naszej szkoły wyjedzie do Brukseli. Jest to nagroda w konkursie o działalności polskich europarlamentarzystów. Geografia: 4–krotnie finaliści Centralnej Olimpiady Geograficznej. Olimpiada Filozoficzna: 5–krotnie finaliści. Olimpiada Ekologiczna: 2-krotnie finaliści. Olimpiada Matematyczna: 3–krotnie finaliści, laureat w 1997 r. W 2000 roku szkoła otrzymała medal Pięćdziesiąt lat Olimpiady Matematycznej w uznaniu wieloletnich zasług. Olimpiada Historyczna: 4–krotnie finaliści, laureat centralnej w roku 1996/97. Olimpiada Wiedzy Religijnej: 3–krotnie finaliści. Olimpiada Wiedzy o Unii: finalista centralny. Olimpiada Informatyczna: finalista. Olimpiada Wiedzy o Polsce i Świecie Współczesnym: 2-krotnie finaliści. Konkurs Historyczny “Władysław Opolczyk. Próba oceny w sześćsetlecie śmierci”: II miejsce. Zawody “Sprawni jak żołnierze”: I, II miejsce w zawodach wojewódzkich. Festiwal Piosenki Francuskiej: 2–gie miejsce. Konkurs “Polska leży nad Bałtykiem”: 2–krotnie finaliści zawodów centralnych. Konkurs Historyczny Ośrodka KARTA oraz Fundacji Batorego: kilkakrotnie nagrody i wyróżnienia. Konkurs Historyczny “Dzieje oręża polskiego”: laureat eliminacji rejonowych. Kontynuowana jest wymiana młodzieży z liceum francuskim w Gray. Dzięki tej wymianie nasza młodzież miała okazję poznać życie codzienne przeciętnej francuskiej rodziny, zapoznać się z ich systemem edukacyjnym a także zwiedzić: Burgundię, Jurę, Lotaryngię, Alzację, Prowansję i Lazurowe Wybrzeże, kilkakrotnie Paryż, zamki nad Loarą, Alpy. W sumie polska młodzież była we Francji 12 razy, Francuzi w Polsce–13 razy. W związku ze zmianami kadrowymi w szkole rozpoczął się nowy etap w jej historii. Oby czas ten zaowocował podniesieniem rangi i prestiżu naszego “ogólniaka”, by był on pierwszym nie tylko z racji cyfry mu przypisanej, ale przede wszystkim z racji osiągnięć całej naszej społeczności.
Opracowała mgr Bożena Olszewska
Historia gimnazjum
Historia Publicznego Gimnazjum nr 6 im. Powstańców Śląskich łączy się na krótki czas z historią Publicznego Liceum Ogólnokształcącego nr I im. Mikołaja Kopernika. Obie te placówki, bowiem, w latach 2013/14 – 2018/19 tworzyły Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr I w Opolu. Wraz z decyzją prezydenta RP, z dn. 9.01.2017 r., w sprawie reformy edukacji, która zakładała m. in. likwidację gimnazjów i powrót do 8-letniej szkoły powszechnej, z dniem 31 sierpnia 2019 r., PG 6 w Opolu zakończyło swoją działalność.